Μόναχο: Ταξίδι στο χρόνο
Επιμέλεια: Βασίλης Καραμαγκιόλης
BMW Vierzylinder ή ΒΜW Hochhaus είναι το όνομα αυτού του επαναστατικού για την εποχή που κατασκευάστηκε αρχιτεκτονικού μεγαθηρίου 100+ μέτρων.
Αν και τα κεντρικά γραφεία της BMW αποκαλούνται ευρέως "Vierzylinder", δεν ήταν αυτό το αρχικό όραμα του αρχιτέκτονα. Η γραμματέας του Leonie Manhardt-Zech εξήγησε το 2022 ότι είχαν στο μυαλό τους ένα τετράφυλλο τριφύλλι.
Μετά από κλειστό διαγωνισμό 8 αρχιτεκτονικών γραφείων, η BMW ανέθεσε στον Αυστριακό αρχιτέκτονα Karl Schwanzer την κατασκευή του νέου “Διοικητηρίου“ το 1968.
Στις 16 Ιουλίου 1970, ξεκινούν οι εργασίες εκσκαφής στο πρώην πάρκινγκ του εργοστασίου της BMW. Η επίσημη θεμελίωση γίνεται στις 28 Ιουλίου 1970. Μετά από μόλις 16 μήνες, το κέλυφος του διοικητικού πολυωρόφου με πλήρη πρόσοψη και τζάμια έχει ολοκληρωθεί, και οι εσωτερικές εργασίες έχουν επίσης προχωρήσει καλά. 500 εργάτες και 200 αρχιτέκτονες, μηχανικοί και σχεδιαστές από δώδεκα έθνη συμμετέχουν στην κατασκευή των κεντρικών γραφείων της εταιρείας με περίπου 3,5 εκατομμύρια ώρες εργασίας!
Τον Ιούλιο του 1972, μόλις δύο χρόνια μετά την έναρξη της κατασκευής, ολοκληρώθηκε η εξωτερική εμφάνιση ολόκληρου του κτιριακού συγκροτήματος, του εξωτερικού χώρου και της φύτευσης. Τα νέα κεντρικά γραφεία της BMW, που κόστισαν συνολικά 109 εκατομμύρια μάρκα, εγκαινιάστηκαν επίσημα στις 18 Μαΐου 1973. Ένα απίστευτο επίτευγμα ομαδικής συνεργασίας δεδομένης της ιδιαίτερα απαιτητικής κατασκευής του κτιριακού συγκροτήματος.
Το κτίσιμο θα ακολουθήσει μια παράξενη για την εποχή διαδικασία. Πρώτα χτίστηκαν οι όροφοι στην κορυφή. Τα τέσσερα κυλινδρικά μέρη δημιουργήθηκαν στο έδαφος, ανυψώθηκαν υδραυλικά και ολοκληρώθηκαν επάνω πολλά επιμέρους τμήματα. Οι τέσσερις κύλινδροι, ο καθένας με 19 ορόφους, κρέμονται από τον κεντρικό πυρήνα. Το κτίριο αποτελείται από συνολικά 22 ορόφους: 18 ορόφους γραφείων με δύο ορόφους διαχείρισης, τέσσερις τεχνικούς ορόφους, το ισόγειο και το υπόγειο. Με ύψος 99,50 μέτρων, το κτήριο είναι μόλις 0,50 εκατοστά χαμηλότερο από το μέγιστο ύψος κτιρίου που προβλεπόταν το 1968 στο κέντρο του Μονάχου 100 μ (Frauenkirche ύψους 98,60 μ.). Στη συνέχεια με το λογότυπο της εταιρείας το ύψος έφθασε τα 101 μ.
Ο πολιτικός μηχανικός Helmut Bomhard ήταν ο γενικός υπεύθυνος για τη σύνθετη κατασκευή. Η κατασκευή του κτηρίου συμπεριλαμβανομένης της πρόσοψης ολοκληρώθηκε λίγο πριν τους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1972. Το εσωτερικό ολοκληρώθηκε αργότερα.
Ο Karl Schwanzer. Υπεύθυνος αρχιτέκτονας του κτηρίου βάζει τον αρχιτέκτονα ταινιών Rolf Zehetbauer να κατασκευάσει ένα πλήρες δάπεδο σε σχήμα τριφυλλιού (μιας και αυτό ήταν το αρχικό σχέδιο) στα στούντιο της Bavaria Film, προκειμένου να καθορίσει τα έπιπλα για έναν όροφο. Ο ίδιος υποστήριζε ότι η δομή του τριφυλλιού προσφέρει σύντομες μετακινήσεις, την καλύτερη δυνατή επικοινωνία και οργάνωση γραφείου μεταξύ των επιμέρους τμημάτων και βέλτιστη μεταβλητότητα στη διάταξη του χώρου.
Η τοποθέτηση των λογότυπων BMW στην οροφή απαιτεί την έγκριση της πόλης του Μονάχου. Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου τότε, Eberhard von Künheim, τα έβαλε αμέσως γιατί δεν ήθελε να χάσει το διαφημιστικό αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων στον Ολυμπιακό χώρο ακριβώς απέναντι. Η BMW καλείται να πληρώσει πρόστιμο 7.000 DM και μετά από περαιτέρω διαπραγματεύσεις, της επετράπη να χρησιμοποιήσει νόμιμα το λογότυπο από το φθινόπωρο του 1973. Από το 1999 το “αρχηγείο“ της BMW είναι διατηρητέο μαζί με το μουσείο και το κτήριο Πάρκινγκ που ανοικοδομήθηκε το 2010 υπό την δέσμευση να χρησιμοποιήσει πάλι την παλιά πρόσοψη. Θεωρείται δε, ένα από τα πιο επιτυχημένα κτίρια της σύγχρονης αρχιτεκτονικής του Μονάχου.
Ο Karl Schwanzer αυτοκτόνησε στις 20.08.1975
Θεωρείται ένα από τους καλύτερους αρχιτέκτονες aller Zeiten στην Αυστρια. Έγινε ταινία στους κινηματογράφους στην Αυστρία που ξεκινά τον άλλο μηνα 16.02.2023.
Πηγές: wikipedia.org, 7-forum.com, BMW Group, "Sporting peripherals - Olympia and BMW
Links:
https://www.youtube.com/watch?v=YJEu0zrm150