Ένα χρόνο πανδημία. Ποιες οι επιπτώσεις της πανδημίας στην ελληνόγλωσση εκπαίδευση του Μονάχου / Βαυαρίας; Σ αυτό το ερώτημα αναζητήσαμε απάντηση και απευθυνθήκαμε στους εκπαιδευτικούς της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ΕΛΜΕ) και μιλήσαμε με τον Πρόεδρο Γιάννη Μανώλη ο οποίος μας έδωσε ενδιαφέρουσες απαντήσεις
Όταν ξεκίνησαν τα πρώτα περιοριστικά μέτρα πιστεύατε ότι ένα χρόνο μετά τα σχολεία θα ήταν και πάλι κλειστά;
Νομίζω πως κανένας μας δεν το περίμενε αυτό. Από την άλλη, ήδη από την αρχή της πανδημίας ήταν ξεκάθαρο ότι μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά. Η πανδημία ήταν ουσιαστικά μια άγνωστη λέξη και σίγουρα κάτι που δεν περιμέναμε ότι θα ζήσουμε στον 21ο αιώνα. Από κει και πέρα, ακόμη κι έτσι, με την πανδημία και τα περιοριστικά μέτρα να κρατούν ήδη ένα χρόνο, πιστεύω ότι οι εκπαιδευτικοί με τον ειδικό μας κοινωνικό ρόλο, οφείλουμε να δίνουμε ένα παράδειγμα υπομονής και αισιοδοξίας. Εφόσον οι ειδικοί επιστήμονες κρίνουν ότι τα περιοριστικά μέτρα πρέπει να συνεχίσουν, για να σώσουμε ανθρώπινες ζωές και να προφυλάξουμε τη δημόσια υγεία, τότε μέρος της δικής μας συμβολής στην κοινή προσπάθεια είναι να αντιμετωπίσουμε αυτή την περιπέτεια με υψηλό φρόνημα.
Θα έχουν πρόβλημα οι μαθητές σε επίπεδο εκπαιδευτικό (γνώσεων) από το γεγονός ότι λειτούργησαν τα σχολεία όπως λειτούργησαν το τελευταίο 12μηνο ; Ή το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο σε επίπεδο κοινωνικό;
Όλες οι σχετικές μελέτες δείχνουν ότι μια κάποια υστέρηση στα εκπαιδευτικά αποτελέσματα είναι αναπόφευκτη. Και αυτό είναι αναμενόμενο και λογικό, καθώς τόσο τα παιδιά, όσο κι εμείς οι εκπαιδευτικοί πέσαμε στα βαθιά σε μια λύση ανάγκης, την τηλεκπαίδευση και την εκ περιτροπής λειτουργία των σχολείων, την οποία μάθαμε στην πορεία.
Από την άλλη, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε και το γεγονός ότι η κρίση αυτή ενέτεινε υπαρκτά κοινωνικά προβλήματα. Και μόνο το γεγονός ότι υπάρχουν οικογένειες που δεν έχουν αρκετά δωμάτια, ώστε τα παιδιά να παρακολουθήσουν τα μαθήματα της τηλεκπαίδευσης χωρίς περισπάσεις, νομίζω ότι είναι χαρακτηριστικό.
Θεωρείτε ότι ήταν "χαμένες" σχολικές χρονιές ή κάλυψε η τηλεκπαίδευση μεγάλο μέρος των απαιτήσεων;
Το να μιλά κανείς για «χαμένη χρονιά» υποτιμά και υποβαθμίζει τις τεράστιες προσπάθειες, την ευσυνειδησία και τη δημιουργικότητα τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των παιδιών αυτούς τους μήνες. Βεβαίως, όπως είπα και προηγουμένως, η τηλεκπαίδευση και η εκ περιτροπής λειτουργία είναι λύσεις ανάγκης και σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να ισχύσουν γενικά ως κύριες μορφές διδασκαλίας. Η τηλεκπαίδευση δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη δια ζώσης σχολική διαδικασία, δεν μπορεί να θεωρηθεί ούτε καν υποκατάστατο της. Είναι συμπληρωματική μέθοδος διδασκαλίας και ως τέτοια είναι πολύ χρήσιμη. Εμείς οι εκπαιδευτικοί, με όρεξη και μεράκι καταφέραμε στις περισσότερες περιπτώσεις, έστω και σιγά-σιγά, να αξιοποιήσουμε όσο γίνεται καλύτερα τις διαθέσιμες δυνατότητες παρά τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε στην αρχή, καθώς κληθήκαμε να εργαστούμε σε συνθήκες, για τις οποίες δεν είχαμε οι περισσότεροι εκπαιδευτεί.
Να σας πω όμως και κάτι άλλο: Το σημαντικότερο είναι ότι τα παιδιά κρατήθηκαν σε επαφή με τη μαθητική κοινότητα και την εκπαιδευτική διαδικασία. Ωστόσο το σχολείο είναι κάτι πολύ περισσότερο από απλή μεταβίβαση γνώσεων που εξασφαλίζεται με μια μέθοδο διδασκαλίας. Το σχολείο σημαίνει επιπλέον κοινωνικότητα, φιλίες μεταξύ των παιδιών, γιορτές, εκδηλώσεις, εκδρομές, με λίγα λόγια, εμπειρίες ζωής για τα παιδιά μας. Γι αυτό και περιμένουμε υπομονετικά μεν, αλλά και με λαχτάρα την επιστροφή μας στο σχολείο, όταν το επιτρέψουν οι επιδημιολογικές συνθήκες.
Τι θα απαντούσατε αν σας ρωτούσαν να συγκρίνετε τα ελληνικά σχολεία στη Βαυαρία με τα σχολεία στην Ελλάδα στην περίοδο της πανδημίας;
Νομίζω μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει να συγκρίνω τα ελληνικά σχολεία με τα αντίστοιχα γερμανικά στη Βαυαρία. Κι εδώ να σας πω ότι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίσαμε στα ελληνικά σχολεία, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, την πανδημία αποδείχθηκε σε πολλές του εκφάνσεις αποτελεσματικότερος απ’ ό,τι τα γερμανικά σχολεία. Για παράδειγμα, τα προβλήματα με το webex που είδαμε στα ελληνικά σχολεία είναι τίποτα μπροστά στα αντίστοιχα προβλήματα σύνδεσης και λειτουργικότητας που παρουσιάστηκαν στα γερμανικά σχολεία. Κι αυτό είναι ένα δίδαγμα και ένα συμπέρασμα που απευθύνεται προς πολλές κατευθύνσεις ταυτόχρονα.
Yπήρξαν ιδιαίτερες δυσκολίες για τους εκπαιδευτικούς;
Βεβαίως υπήρξαν, και σε πολλές περιπτώσεις αυτές ήταν πολύ σημαντικές. Η προσαρμογή σε μια νέα έκτακτη συνθήκη σπάνια είναι εύκολη υπόθεση. Καθετί που χρειάστηκε να αλλάξουμε δημιούργησε δυνητικά και πραγματικά προβλήματα, που άλλα τα αντιμετωπίσαμε καλύτερα κι άλλα λιγότερο καλά.
Για παράδειγμα, ένα πρακτικό πρόβλημα είναι ότι οι συμβασιούχοι εκπαιδευτικοί δεν έχουν κανονικούς κωδικούς για το webex. Βεβαίως μπορέσαμε και βρήκαμε παρακαμπτήριες λύσεις, ίσως όμως πρέπει να δούμε το όλο ζήτημα πιο συνολικά ώστε να διασφαλίσουμε μια ομοιομορφία.
Αν θέλετε όμως ένα γενικό συμπέρασμα, τα προβλήματα και οι δυσκολίες ήταν πολλά και έντονα στην αρχή, σιγά-σιγά όμως με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με δημιουργικές λύσεις, καλή διάθεση και συνεργασία μεταξύ της πολιτείας, των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των οικογενειών τους σε μεγάλο βαθμό τα ξεπεράσαμε. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι όλοι αυτοί δεν ευχόμαστε να επιστρέψουμε στην κανονικότητα, στα σχολεία και τις τάξεις μας μια ώρα αρχύτερα! Αλλά μέχρι τότε, κάνουμε υπομονή, βλέπουμε το πράγμα ως δημιουργική πρόκληση και κοιτάμε να διασφαλίσουμε το καλύτερο αποτέλεσμα για όλους.