Γιάκης Γρηγόρης: Ο Φωτογράφος που συνοδεύει εδώ και δεκαετίες δράσεις του Ελληνισμού στο Μόναχο γίνεται σήμερα 50 χρονών και μιλάει στο Δορυφόρο
Ο Gregory Giakis γεννήθηκε στη Γερμανία από Έλληνες μετανάστες της πρώτης γενιάς. Τα πρώτα χρόνια της ζωής του τα έζησε στη Γερμανία (Κολωνία) μέχρι το 1978. Οι γονείς του την χρονιά αυτή επαναπατρίστηκαν στην Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στην Ηγουμενίτσα.Εκεί ακολούθησε την Ελληνική εκπαίδευση , έζησε και γαλουχήθηκε με τα ήθη και έθιμα της πατρίδας του. Με τη φωτογραφία άρχισε να ασχολείται από μικρή ηλικία, όταν ήταν ακόμη μαθητής στο λύκειο. Καθοριστικό ρόλο για την ενασχόλησή του με τη φωτογραφία και το γράψιμο έπαιξε η καθοδήγηση της φιλολόγου του, η οποία διέκρινε το ταλέντο του.
Σε ηλικία 18 ετών άρχισε να αρθρογραφεί στην τοπική εφημερίδα της πόλης του (Θεσπρωτική) . Έπειτα από την ολοκλήρωση της στρατιωτικής του θητείας εργάστηκε σε δύο ραδιοφωνικούς σταθμούς (Ράδιο Ιόνιο, Ράδιο Ηγουμενίτσα) και έπειτα στον τηλεοπτικό σταθμό ΤVE (Ιωάννινα).Εικοσιτεσσάρων ετών επιστρέφει στη Γερμανία, πρώτα στο Ντόρτμουντ και έπειτα από λίγο καιρό στο Μόναχο. Ξεκινώντας από το μηδέν, πατέρας τότε 3 παιδιών, συναντά τον Κώστα Κωστράκη ο οποίος τον μυεί στη μαγεία της φωτογραφίας. Για 5 χρόνια πραγματοποιεί ανοιχτή σπουδή στη φωτογραφία και έπειτα ανοίγει τα φτερά του στον χώρο.Η πορεία του στο Μόναχο ξεκινάει με την αποδοχή της πρότασής του για συνεργασία με την Ελληνική Κοινότητα Μονάχου. Ο τότε πρόεδρός της Κώστας Τάτσης δέχθηκε αμέσως την πρότασή του για συνεργασία. Η αποδοχή αυτή ήταν καταλυτική για τον Gregory Giakis διότι η άμεση επαφή με το ευρύ κοινό της Ελληνικής παροικίας του έδωσε την δυνατότητα αφενός μεν να εργαστεί, αφετέρου σιγά σιγά να αποκαλύπτεται το ταλέντο του.Εκτός από την Ελληνική κοινότητα Μονάχου άλλος ένας φορέας που τον εμπιστεύτηκε ήταν και η Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία Μονάχου, για πολύ μικρό όμως χρονικό διάστημα.Το Γενικό Ελληνικό Προξενείο Μονάχου ήταν και αυτό με τη σειρά του βασικός υποστηρικτής του μέχρι την οικονομική κρίση. Μετέπειτα, ο Gregory Giakis όταν του ζητείται, καλύπτει αφιλοκερδώς τις φωτογραφικές ανάγκες.Σε όλη την πορεία του ο Gregory Giakis δραστηριοποιήθηκε ανταποδοτικά στην παροικία και στον Ελληνισμό. Δραστήριος σε πολλούς τομείς της ελληνικής κοινωνίας του Μονάχου, συμμετέχει στο ΔΣ της Ηπειρωτικής Κοινότητας, εκλέγεται πρόεδρος της σχολικής επιτροπής του 4ου Δημοτικού σχολείου Μονάχου (Αριστοτέλης ) σε μία δύσκολη περίοδο λόγω έξωσης της σχολικής μονάδας από τους χώρους της. Με επιτυχία και με την συμπαράσταση όλων των μελών της τότε σχολικής επιτροπής εγκαθιστούν τη μονάδα στο σημερινό τους κτίριο. Εκλέγεται στο ΔΣ της ΕΚΜ και αναλαμβάνει τα καθήκοντα του γραφείου τύπου της ΕΚΜ. Παραιτείται λόγω της καταστροφικής προεδρίας της ΕΚΜ. Συμμετέχει αφιλοκερδώς και αρθρογραφεί από την αρχή της πορείας του σε ομογενειακά μέσα ενημέρωσης (ΝΕΟ , Ευροπολίτης) δείχνοντας έμπρακτα από το δικό του μετερίζι την αγάπη του για τον Ελληνισμό.Εκδίδει το Ελληνικό περιοδικό The ELLMON και γίνεται μέλος της Γερμανικής Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ.Βέβαια στη ζωή πάντα δεν είναι όλα τέλεια. Βασικό προσωπικό θέμα (διαζύγιο) τον αναγκάζει να προβεί στον τερματισμό της έκδοσης του The ELLMON. Για αρκετό καιρό αποστασιοποιείται από τα κοινά, ανακτώντας δυνάμεις και... γνώση.Το 2016 είναι έτος ανάκαμψης για τον Gregory Giakis. Αφοσιώνεται αποκλειστικά σε αυτό που λάτρεψε, τη φωτογραφία, και στη νέα του ζωή. Εκθέσεις φωτογραφίαςΠροσωπείο με πρόσωπο - Μόναχο - Φεβρουάριος 2010Griechenland mit einem Blick - Unterforing - Ιούλιος 2011Λεπτομέρειες - Θεσσαλονίκη - Δεκέμβριος 2016Feelings - Λεμεσός Κύπρος - Ιανουάριος 2017FLASH BACKS - Gasteig München - Απρίλιος 2017Click ONE (HUMAN SOUL) - Θεσσαλονίκη - Οκτώβριος 2017Emotions SOUL - Π31 Θεσσαλονίκη - Απρίλιος 2018
Αφού πρώτα σας ευχηθούμε χρόνια πολλά και καλά, με υγεία θα θέλαμε πέρα από την «πανηγυρική» παρουσίασή σας μέσα από τις φωτογραφίες και το βιογραφικό να σας κάνουμε και λίγες ερωτήσεις.
Πόσο χρονών ήσασταν όταν καταλάβατε ότι σας αρέσει η φωτογραφία και είχατε από την αρχή σκοπό να φωτογραφήσετε σε επαγγελματικό επίπεδο ;
Άρχισαν όλα από τον κινηματογράφο, όσο παράξενο και να σας ακούγεται. Μεγάλωσα σε μία μικρή πόλη, την Ηγουμενίτσα. Δύσκολη πόλη. Μία πόλη που στο τέλος της δεκαετίας του 1970 αριθμούσε 2000 κατοίκους περίπου. Τα ερεθίσματα όσον αφορά τις τέχνες ήταν μηδαμινά την εποχή εκείνη. Η διασκέδαση των μικρών εκτός από το παιχνίδι στην αλάνα, ήταν ο κινηματογράφος. Είχαμε δύο. Μαζί με τον αδερφό μου , μικρά παιδιά τότε του δημοτικού, ήμασταν μόνιμοι επισκέπτες, σχεδόν κάθε Σάββατο. Με μάγευε η οθόνη, η κίνηση, ο φακός , τα πάντα. Με δειλά βήματα και με φόβο μήπως μου τραβήξουν το αυτί, άρχισα να μπαίνω στο δωμάτιο με τη μηχανή προβολής. Ήθελα να δω, να μάθω πώς γίνεται όλο αυτό. Ο κ. Τσόγκας ιδιοκτήτης του κινηματογράφου απαντούσε σε κάθε ερώτησή μου: γιατί αυτό, γιατί το άλλο, γιατί κολλάς με σελοτέιπ το φιλμ, γιατί, γιατί, γιατί... .
Πολλές οι ερωτήσεις και με πολλή υπομονή οι απαντήσεις του κ. Τσόγκα. Τα χρόνια περνούσαν και όλα αυτά είχαν σφηνωθεί για τα καλά στο μυαλό μου,αφού ήθελα να μάθω ακόμη περισσότερα...Τα χρόνια του Γυμνασίου ήταν βαρετά, νωχελικά, απίστευτα μονότονα. Λύκειο Τεχνικό & Επαγγελματικό, δηλαδή κακός μαθητής σύμφωνα με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών της εποχής. Μια δύσκολη εποχή για έναν μαθητή ο οποίος, εάν μου επιτρέπετε, ήταν τύπος οπτικοακουστικός, σε μία δύσκολη επαρχιακή πόλη όπου οι κοινωνικές τάξεις πρωτοστατούσαν σε όλο τους το μεγαλείο!!! Δύο πράγματα έγιναν στο Λύκειο, ένα κλικ (Φωτογραφία) , και μία πρόταση της φιλολόγου μου κ. Φλέσσα έπειτα από μία... καλή έκθεση. «Γιάκη μην μείνεις εδώ παιδάκι μου, θα χαθείς, φύγε...» Αυτό ήθελα, την επιβεβαίωση από κάποιον...πιο μεγάλο, με αλήθεια! Άρχισα να «βασανίζω» τον εγκέφαλό μου πώς να φύγω, πώς να μάθω φωτογραφία...Εδώ πρέπει να πούμε ότι την εποχή εκείνη τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά από ότι είναι σήμερα. Η πρόσβαση στον έξω κόσμο ήταν η τηλεόραση, το ραδιόφωνο και ο έντυπος τύπος. Καταλαβαίνετε τη δυσκολία συγκέντρωσης πληροφορίας για... σπουδή στη φωτογραφία. Ανακοινώνω στους γονείς μου ότι ήθελα να σπουδάσω φωτογραφία, ήθελα να γίνω πολεμικός φωτορεπόρτερ. Ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος ξεκίνησε στο σπίτι. Άρνηση, άρνηση, άρνηση. Οι Πανελλήνιες αποτέλεσαν αποτυχία για την εισαγωγή στο ΤΕΙ Φωτογραφίας Αθηνών. Ακόμη μία προσπάθεια σε ιδιωτική σχολή φωτογραφίας και δημοσιογραφίας αλλά καραδοκούσε ο... στρατός. Τα χρόνια εκείνα ήταν δύσκολα για να εξασφαλιστεί η αναβολή από ιδιωτική σχολή, οπότε έπρεπε να πάω στον στρατό.Έπειτα από την ολοκλήρωση της θητείας μου επέστρεψα απογοητευμένος στην Ηγουμενίτσα διότι το όνειρό μου δε θα γινόταν ποτέ. Αγοράζω μία μεταχειρισμένη φωτογραφική μηχανή, και αρχίζω μόνος μου την προσπάθεια. Σιγά σιγά. Ταυτόχρονα εργαζόμουν ως εκκολαπτόμενος δημοσιογράφος σε τοπικά ραδιόφωνα, και για λίγο χρονικό διάστημα σε τηλεοπτικό σταθμό (ανταποκριτής). Εντελώς απότομα αλλάζω ρότα, επιστροφή στη Γερμανία και ό,τι βγει. Πρώτα στο Ντόρτμουντ ( σε ελληνικό εστιατόριο ) και έπειτα στο Μόναχο ( ανειδίκευτος εργάτης). Κάθε αρχή και δύσκολη, μα πολύ δύσκολη, οικογένεια 3 παιδιά..
Κάτω από εντελώς τυχαία συγκυρία συναντώ τον μετέπειτα μέντορά μου φωτογράφο Κώστα Κωστράκη, ο οποίος με μυεί στον χώρο. Του οφείλω πολλά!!!Έπειτα από ανοιχτή σπουδή 5 ετών αρχίζει η μοναχική πορεία μου ως φωτογράφου στην πόλη του Μονάχου. Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα...Όσον αφορά το δεύτερο μέρος της ερώτησής σας, εάν σκεφτόμουν να φωτογραφίσω επαγγελματικά, αυτό ήταν σίγουρο. Κατά τα χρόνια της ανοιχτής σπουδής επισκέφθηκα το Gastaig στο Μόναχο. Υπήρχε έκθεση φωτογραφίας. Με θέμα; Μουσικούς από τις παραστάσεις του πολιτιστικού κέντρου. Εκείνη την στιγμή άλλαξε όλος ο κόσμος μου όλη η αντίληψη για τη φωτογραφία, για την τεχνική της, για πολλά..
Έγινε σεισμός μέσα στην ψυχή μου, είπα αυτό θέλω, αυτό θα επιδιώξω, θα το καταφέρω. Ο υπέρτατος φωτογραφικός στόχος μου, φωτογράφηση ανθρώπων της τέχνης τη στιγμή του αποκορυφώματος της έκφρασής τους στη σκηνή.
Παιδί ελλήνων μεταναστών αποτέλεσε/αποτελεί πιστεύετε παράγοντα που επηρεάζει την εξέλιξή σας στη φωτογράφιση, σε ποιο βαθμό και σε ποια κατεύθυνση;
Μα και βέβαια !!! Οι γονείς μου ήταν από τους πρώτους Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία, αντιμετώπισαν δυσκολίες, φτώχεια, όλα τα γνωστά της πρώτης γενιάς. Όσον αφορά την ερώτησή σας, μέσα μου υπάρχει πολύ δυνατό το αίσθημα ένας Έλληνας φωτογράφος να καταφέρει να ξεχωρίσει με τις εικόνες του, να φωτογραφίσει σε χώρους που, αν μη τι άλλο, δύσκολα μπορείς να μπεις , να δουλέψεις, να εκφραστείς μέσα από τον φακό σου. Ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος τόσο στο οικονομικό μέρος όσο και σε καλλιτεχνικό επίπεδο. Υπάρχουν πολλοί φωτογράφοι (και καλά κάνουν), το θέμα είναι η πρόσβαση, η κατάλληλη στιγμή στο να σου δοθούν οι ευκαιρίες και εκεί αρχίζουν τα δύσκολα. Δύσκολα, διότι στους χώρους αυτούς έχεις απέναντί σου επώνυμους, μεγάλες παραγωγές και παρουσιάσεις, και για να επικρατήσεις δε φτάνει μόνο η μηχανή, ο φακός και οι γνώσεις σου, δίνεις ψυχή. Σε κάθε παράσταση δίνεις εξετάσεις, προσπαθείς πάντα να μην ακούσεις ποτέ ότι ο Έλληνας φωτογράφος δεν είναι αρκετός. Ας μη γελιόμαστε, όλοι μας δίνουμε τις εξετάσεις μας σε όλους τους χώρους καθημερινά. Όλοι μας νιώθουμε μία ικανοποίηση όταν ένας δικός μας τα καταφέρνει στο εξωτερικό.Παράδειγμα ο μέντοράς μου Κώστας Κωστράκης ο οποίος για πολλά έτη μεγαλούργησε στον χώρο της μόδας και του still life photography σε επίπεδο κορυφής στη Γερμανία. Τον θαύμαζα, ακόμη και σε αυτόν τον τομέα ήταν Δάσκαλος! Στο σημείο αυτό θα πρέπει να εκφράσω την απέραντη ευγνωμοσύνη μου σε δύο γυναίκες, στη συνθέτη ,μαέστρο ,καθηγήτρια στην ανώτατη μουσική ακαδημία μονάχου ως υπεύθυνη μαέστρου για το σύνολο σύγχρονης μουσικής και για τη μάστερ σύγχρονης μουσικής κ. Κωνσταντία Γουρζή και την υπεύθυνη του πολιτιστικού γραφείου της Κυπριακής Πρεσβίας στο Βερολίνο κ. Γιώργα Σωλομόντος. Έχω τουλάχιστον την ηθική υποχρέωση να αναφερθώ και στις δύο για τις ευκαιρίες που μου έδωσαν, την εμπιστοσύνη και την εκτίμηση στη δουλειά μου. Βλέπετε σήμερα οι άνθρωποι δεν δίνουν ευκαιρίες στους συνανθρώπους τους.
Αν σας ρωτούσαμε να μας απαντήσετε αυθόρμητα ποιες είναι οι καλύτερες σας φωτογραφίες τι θα μας απαντούσατε ;
Αυτές που αγγίζουν την ψυχή και το μυαλό των ανθρώπων. Αυτές που αποτυπώνουν το είναι των ανθρώπων που φωτογραφίζω. Τα θετικά σχόλια όλων αυτών που ήταν μπροστά από τον φακό μου. Αυτοί είναι οι λόγοι που χαρακτηρίζουν επιτυχή μια φωτογραφία για εμένα.
Οι καλύτερες είναι και οι πιο σημαντικές ;
Ναι, με γνώμονα την απάντηση στην προηγούμενη ερώτησή σας.
Γιατί επιλέγετε το μαύρο στη φωτογράφιση ; Είναι τεχνικοί οι λόγοι ή επιλογή γούστου ;
κ. Τάτση «χτυπάτε» κόκκινο με το... μαύρο.Είναι εύκολο στο φως να «γράψεις» φως, δύσκολο στο σκοτάδι να «γράψεις» το φως.Για να δώσουμε τη ρεαλιστική απάντηση και όχι τη συναισθηματική δεν είναι θέμα επιλογής την ώρα των παραστάσεων. Οι χώροι επάνω στην σκηνή είναι μαύροι οπότε μαύρο θα έχεις στο πίσω μέρος της φωτογραφίας. Εκτός από την μαγεία κατά την διάρκεια των παραστάσεων, πλησιάζεις με τον τηλεφακό τόσο πολύ κοντά στον καλλιτέχνη, σχεδόν σε απόσταση αναπνοής, βλέπεις τα πάντα και παλεύεις με το ... μαύρο ώστε να «γράψεις» σωστά την εικόνα. Είναι πρόκληση σε καθημερινή βάση η φωτογράφηση σε σκοτεινούς χώρους με κίνηση και με πολύ χαμηλό φωτισμό. Πολλούς τους εκνευρίζει, εμένα μου εξιτάρει τον εγκέφαλο, τις αισθήσεις και την ψυχή.Η απόδοση των εικόνων σε μαύρο/άσπρο είναι και καθαρά θέμα γούστου όπως ρωτάτε. Σε πολλές περιπτώσεις η αφαίρεση του χρώματος δίνει μία άλλη διάσταση, μια άλλη υφή στην εικόνα. Είναι πολλές οι φορές που η παρουσία της ίδιας εικόνας σε χρώμα ή χωρίς, αποσπά από το κοινό το χειροκρότημα ή εάν θέλετε ακουμπά περισσότερο την ψυχή των ανθρώπων.
Θέλοντας και μη αποτυπώνεται μια ιστορική διαδρομή του Ελληνισμού μέσα από τις φωτογραφίες . Θα λέγατε ότι ο Ελληνισμός βρίσκεται σκαλοπάτια παραπάνω όσον αφορά την εξέλιξή του, έχει μείνει στάσιμος ή έχει κάνει βήματα προς τα πίσω ;
Πραγματικά , εμείς οι φωτογράφοι αποτυπώνουμε ίσως πολύ σημαντικές στιγμές του Ελληνισμού, της παροικίας γενικότερα. Η προσπάθεια αυτή τη χρονική στιγμή της καταγραφής ίσως να μην έχει και τόσο μεγάλη σημασία τόσο από τον ίδιο τον φωτογράφο όσο και από τη δράση που γίνεται. Ο χρόνος, οι συγκυρίες είναι οι παράγοντες που θα καθορίσουν την αξία. Σας αναφέρω ένα παράδειγμα. Πόση σημασία έχει σήμερα το φωτογραφικό υλικό από τη συμφωνία του Δήμου Μονάχου με το Ελληνικό κράτος για την ανέγερση της σχολικής μονάδας ; Με την ερώτησή σας μου δίνεται η ευκαιρία να εκφράσω δημόσια την προσπάθειά μου για τη δημιουργία φωτογραφικού αρχείου που αφορά την πορεία των Ελλήνων στο Μόναχο. Πριν από αρκετά χρόνια η πρόταση αυτή έγινε στους παλαιότερους Έλληνες φωτογράφους, όπου με κοινή προσπάθεια θα γίνονταν τα πρώτα βήματα. Σύμφωνα με το μέχρι τώρα αποτέλεσμα καταλάβατε ήδη την απάντησή τους. Με την απάντησή τους χάθηκε και πολύτιμο υλικό , ένα υλικό που σήμερα είναι δύσκολο να βρεθεί. Όσον αφορά την εξέλιξη του ελληνισμού, τουλάχιστον στο Μόναχο, σε προσωπικό επίπεδο ναι , ο κάθε ένας έχει κάνει βήματα προόδου. Άλλωστε είναι αναγκασμένος από τους ρυθμούς και τις εξελίξεις μέσα στην κοινωνία στην οποία ζει.
Έχετε σίγουρα διαβάσει για το διάλογο του Δορυφόρου που αφορά το σήμερα και το αύριο του οργανωμένου Ελληνισμού στο Μόναχο. Εσείς διατελέσατε μέλος ΔΣ της Ελληνικής Κοινότητας Μονάχου, της Ηπειρωτικής Κοινότητας, ήσασταν εκδότης του πετυχημένου εντύπου The ELLMON ( το οποίο για τρίτους λόγους το σταματήσατε). Ποια είναι η άποψή σας επιγραμματικά για τον οργανωμένο Ελληνισμό ;
Καταρχήν προσπάθειες διαλόγου, εκ μέρους μου επιβραβεύονται. Διάλογος σε δύσκολες εποχές για τον Ελληνισμό του εξωτερικού και για τις κατά τόπους Ελληνικές κοινότητες είναι, αν μη τι άλλο, επιβεβλημένος. Χωρίς επικοινωνία , διάλογο, και οράματα τα πράγματα είναι δυσοίωνα. Πραγματικά όπως αναφέρετε στην ερώτησή σας, το ενδιαφέρον μου για την παροικία ήταν, είναι και θα είναι μεγάλο. Αφενός ανταποδοτικά, το χρωστώ τουλάχιστον ηθικά, αφετέρου έχουμε υποχρέωση να παραδώσουμε στους επόμενους τουλάχιστον ό,τι έχουμε βρει, και όχι στάχτες.Ο οργανωμένος Ελληνισμός βρέθηκε τα τελευταία χρόνια …ανοργάνωτος απέναντι στην οικονομική κρίση, στην κρίση της ΕΚΜ και τέλος σε ό,τι αφορά τη σχολική μονάδα στο Μόναχο. Εάν δούμε συνολικά την ελληνική παροικία, η άποψή μου είναι ότι, έπειτα από την καταστροφική πορεία της ΕΚΜ τα τελευταία χρόνια και τη μη ολοκλήρωση της Ελληνικής σχολικής μονάδας, όχι μόνο δεν έκανε βήματα προόδου, αλλά επέστρεψε 30 χρόνια πίσω.
Τέλος μια ερώτηση που αν θέλετε φυσικά απαντάτε. Πόσες φωτογραφίες σας κοσμούν τους τοίχους στο σπίτι σας και οι φωτογραφίες αυτές είναι σταθερές ή αλλάζουν ανά διαστήματα ;
Καμία! Πιστεύω ότι δεν έχει νόημα στους ιδιωτικούς και προσωπικούς μου χώρους η προβολή της δουλειάς μου. Οι φίλοι και συγγενείς επιθυμώ να επισκέπτονται την οικογένειά μου , για την οικογένειά μου και για εμένα.
___________________________________________________
Κλείνοντας θέλω να σας ευχαριστήσω για την φιλοξενία αλλά και να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου διότι ήσασταν από τους πρώτους ανθρώπους της παροικίας που με εμπιστευθήκατε ως φωτογράφο και άνθρωπο στην αρχή της πορείας μου.
Εμείς ευχαριστούμε